Relatie tussen verlies en depressie

Ik las laatst een artikel over het overlijden van een jonge vrouw van 35 die al 8 jaar leefde met een depressie. Het verlies van haar moeder, 8 jaar geleden, en de depressie die volgde vielen haar zo zwaar dat ze uiteindelijk besloot om uit het leven te stappen.

Verlies kan leiden tot een depressie

Verlies kan leiden tot depressie. Zoals Johan Maes en Eva Maria Jansen in hun boek ‘Ze zeggen dat het overgaat’ (2021) beschrijven is rouw een risicofactor voor het fysieke, psychische en sociale welbevinden van mensen. Zij stellen onder meer dat bij 20-45% van de rouwenden een milde depressie voorkomt en bij 10-20% een chronische depressie.

In dit voorbeeld van deze jonge vrouw bestaat een heldere relatie tussen het verlies en de depressie die hierop volgde. Deze relatie is echter niet altijd even duidelijk, zeker als het verlies al enige tijd geleden is. De behandeling kan dan gericht worden op de depressie en het bestrijden hiervan. Niet zelden worden antidepressiva voorgeschreven om deze depressieve gevoelens te onderdrukken. Dat lijkt toch een logische gedachte. Maar wat gebeurt er dan met de gevoelens van rouw? Inderdaad, deze worden ook onderdrukt. Alsof je een bal onder water duwt.

Medicijnen niet altijd oplossing

We houden de bal onder water met behulp van medicijnen, maar daarmee is de bal niet weg. Op korte termijn is dit soms de beste oplossing, want de gevoelens lijken te groot om te voelen. We vermijden op deze manier de pijn. Op lange termijn lost het niets op, want de gevoelens verdwijnen niet. Die bal is er nog steeds.

Het voelen van de pijn van het verlies is een onderdeel van het rouwproces. Ergens is het tijd om die bal vast te pakken en met compassie te onderzoeken. Die pijnlijke gevoelens onder ogen zien, te voelen en met liefde te omarmen. Dan hoeft er niets meer te worden weggeduwd en kan de levensenergie weer stromen.

De bril van verlies

Ik vraag me af in hoeverre de relatie tussen depressie en verlies wordt gesignaleerd in de zorg. En als er oog is voor dit verband, gaan we dan de symptomen bestrijden of kijken we naar de onderliggende oorzaak? Kijken met de bril van verlies naar het levenspad van iemand met een depressie, kan een ander perspectief bieden en leiden tot een passende aanpak.